Pytanie na śniadanie

W imieniu Stowarzyszenia Ochrony, Promocji i Wsparcia Karmienia Piersią (SOPWKP) uprzejmie prosimy o usunięcie z Państwa strony internetowej materiału z dnia 13.01.2023 r. o tytule „Jak długo karmić piersią?” (https://pytanienasniadanie.tvp.pl/65633091/jak-dlugo-karmicpiersia?fbclid=IwAR1neXYkZFclXnjX9_rE-gongkkB2x0yJVPgD9SmCjFL-_vt6N3oBAg3-fA ), ponieważ zawiera on wprowadzające w błąd i szkodliwe dla optymalnego żywienia niemowląt i małych dzieci informacje.

Pragniemy zwrócić uwagę, że zaproszona w charakterze eksperta Pani dr XXXXX (pediatra) przekazywała niezgodne z aktualną wiedzą informacje o karmieniu piersią, które mogą wprowadzać w błąd telewidzów i słuchaczy i tym samym zaszkodzić karmieniu piersią, które jest rekomendowanym i optymalnym sposobem żywienia niemowląt i małych dzieci. Są to informacje dotyczące długości karmienia piersią (np. “my uważamy, że górna granica to jest 2 lata” – my, czyli kto?), ograniczania nocnych karmień i straszenia „terroryzmem” dziecięcym, wynikające m.in. z nieznajomości powoływanych w programie zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczących karmienia piersią. Wypowiedzi Pani doktor sugerują jej nieprzychylne nastawienie do dłuższego karmienia piersią i nieznajomość międzynarodowych i polskich zaleceń w tym zakresie (przedstawiamy je poniżej), jak również bazują na niemiarodajnych i szkodliwych dla karmienia piersią przykładach. Pani doktor np. używa określenia “drobny terroryzm dziecięcy” wskazując, że “większość
dzieci karmionych piersią potrafi odmawiać przyjmowania jakichkolwiek innych posiłków i to jest jeden z głównych problemów mam, które karmią piersią”. Zwracamy uwagę, że jest to krzywdząca dla karmienia piersią i generalizująca opinia, niepoparta badaniami naukowymi, a karmione piersią dzieci z zaburzeniami odżywiania i specjalnymi potrzebami nie stanowią większości wśród wszystkich karmionych piersią niemowląt w kraju i na świecie. Poruszając taki temat należałoby przynajmniej wspomnieć o możliwych niedoborach żelaza, które powodują brak apetytu.  Dzieci z problemami należy odsyłać do specjalistów, którzy znajdą przyczynę problemu, a nie obwiniać o to karmienie mlekiem matki.  W tym kontekście także podany przez Panią doktor przykład 5-letniej dziewczynki, która nie jadła nic innego niż mleko matki, jest krzywdzący i potencjalnie szkodliwy dla długiego karmienia piersią. Rozmowa dotycząca wartości długiego karmienia piersią powinna być merytoryczna, a tymczasem skupiła się na jednostkowym przykładzie “trudnego” pacjenta, który wymaga bardzo specjalistycznej opieki medycznej – jest to absolutnie nie na miejscu. Pani doktor na pewno wie, że 5-letnie dziecko, które odmawia jedzenia stałych pokarmów powinno być natychmiast diagnozowane przez specjalistów, takich jak: neurologopeda, logopeda, fizjoterapeuta, neurolog, psycholog od zaburzeń odżywiania. Nie jest to absolutnie żadna norma i taka sytuacja nie dotyczy całej populacji, czy większości dzieci karmionych piersią. Niestety przekaz całej tej rozmowy idzie właśnie w tym kierunku… Zwracamy także uwagę, że zalecenie Pani doktor dotyczące ograniczania nocnych karmień (“Ograniczanie karmień nocnych powinno się rozpoczynać po 3 miesiącu życia, przewód pokarmowy musi odpoczywać”) jest niepoparte dowodami i szkodliwe dla karmienia piersią oraz nie wynika z żadnych przytoczonych poniżej zaleceń organizacji i autorytetów medycznych. Jest ono niezgodne z aktualną wiedzą w zakresie laktacji. Zwracamy uwagę, że ograniczanie karmień, również nocnych, u małego niemowlęcia może negatywnie wpłynąć na laktację, skutkować pobieraniem niewystarczającej ilości pokarmu u dziecka, hamować przybieranie na wadze, prowadzić do zastępowania pokarmu matki mieszankami mlekozastępczymi, obniżać wskaźniki skutecznego karmienia u dziecka oraz wskaźniki karmienia mlekiem mamy w Polsce. Również prowadzący program nie znali powoływanych przez siebie zaleceń WHO i przekazywali nieprawdziwe informacje na ten temat, sugerując, jakoby dłuższe karmienie piersią było dziwne i nieakceptowalne przez otoczenie/społeczeństwo (np. używanie sformułowania “WHO mówi, że na pewno 6 miesięcy byłoby dobrze” podkreśla krótki okres karmienia piersią jako ten zalecany i akceptowany i nie jest
prawidłowym odzwierciedleniem aktualnych zaleceń, które przytaczamy poniżej; sugestie prowadzących: “nie wypada, proszę pani”, karmienie 5 letniego dziecka “no błagam”, “nie dłużej niż 2 lata”…), a także powtarzali szkodliwe mity laktacyjne dotyczące tzw. “diety matki karmiącej piersią”, m.in. sugerując zaproszonej mamie karmiącej piersią, że nie powinna jeść pikantnego jedzenia. Nie zostało to w żaden sposób sprostowane przez Panią doktor… 

Zwracamy uwagę, że Państwa audycja wywołała falę negatywnych komentarzy osób oburzonych jej treścią (szkodliwym przekazem), w tym matek karmiących piersią oraz osób zaangażowanych w promocję i ochronę karmienia piersią (odsyłamy do komentarzy na fb pod Państwa audycją i pod wpisem Centrum Medycznego XXX, w którym zatrudniona jest Pani doktor https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02ECkygr42eX9A95jThKt5bkHjvCf7eKC84SfmZWZapuJXK4DAhKNuGCiaFcK8vyt2l&id=100064220075829 ). 

Przypominamy, że światowe oraz polskie autorytety medyczne i organizacje zajmujące się ochroną zdrowia i żywieniem niemowląt i małych dzieci zalecają wyłączne (czyli bez dokarmiania i dopajania) karmienie piersią przez pierwszych 6 miesięcy życia dziecka, a następnie kontynuowanie tego karmienia razem z żywieniem uzupełniającym tak długo, jak długo chce tego matka i dziecko (np. WHO(1) oraz Amerykańska Akademia Pediatrii (2) mówi o 2 latach i dłużej, tj. tak długo, jak chcą tego matka i dziecko; Komitet ESPGHAN (3) wskazuje, że karmienie piersią powinno być zalecane jako element zdrowej diety po pierwszym roku życia, jeżeli jest to obopólnie pożądane przez matkę i dziecko; również PTGHiŻD wskazuje, że „karmienie piersią powinno być kontynuowane tak długo, jak będzie to pożądane przez matkę i dziecko” (4); natomiast rekomendację WHO powtarza polskie Ministerstwo Zdrowia (5) ). Oficjalnej górnej granicy karmienia piersią nie ma.  Zgodnie z zaleceniami dotyczącymi karmienia piersią niemowlęcia do 6.miesiąca życia (w przypadku ustablizowanej laktacji) przedstawionymi w opracowaniu pod redakcją dr M. Nehring-Gugulskiej, M. Żukowskiej-Rubik i A. Pietkiewicz „Karmienie piersią w teorii i w praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy”, Kraków, Warszawa 2017, karmienie piersią powinno odbywać się według potrzeb dziecka i matki. Zaleca się więc karmienie piersią “na żądanie”, bez ograniczania tego zalecenia tylko do dnia, z jednoczesnym podkreśleniem wartości karmień nocnych dla niemowlęcia i dla utrzymania laktacji. Podkreśla się również, że nie ma żadnych szczególnych wytycznych dotyczących odżywiania matki karmiącej, w tym zwłaszcza nieuzasadnione jest profilaktyczne zalecanie diet eliminacyjnych – tzw. „dieta matki karmiącej” nie tylko nie ma uzasadnienia naukowego, ale jest również szkodliwa i zniechęca matki do karmienia piersią (6). W literaturze przedmiotu zwraca się wreszcie uwagę, że długie karmienie piersią jest korzystne dla matki, dziecka, społeczeństwa i środowiska (więcej na temat długiego karmienia piersią np. tutaj:  https://prawoilaktacja.pl/index.php/2021/06/01/gdyby-temida-karmila-piersia-to-mogloby-towygladac-tak-czyli-o-dlugim-karmieniu-piersia-okiem-mamy-prawniczki-slow-kilka-czesc-i-dkp-czy-tojest-normalne/?fbclid=IwAR2hX8VueBKtHYmD8FivxjulsUYTe3F2zOI8vMIERe3CzBFV4dWoT4MzxR0 ).

Podkreślić należy, że karmienie piersią nie jest jedynie kwestią żywienia, ale również kwestią zdrowia publicznego i rozwoju dzieci. Niestety z różnych względów wskaźniki karmienia piersią są niskie w naszym kraju. Przyczynia się do tego m.in. agresywny i często wprowadzający w błąd marketing sztucznych mieszanek, brak należytego i wystarczającego wsparcia kobiet w zakresie karmienia piersią, brak wystarczającej i aktualnej wiedzy wśród wielu przedstawicieli ochrony zdrowia na temat karmienia piersią i powielanie przez nich wielu mitów laktacyjnych (w tym związanych z dietą matki karmiącej, długością karmienia piersią i wartością mleka kobiecego, czy ograniczaniem nocnych karmień u niemowląt), a także słaba promocja karmienia naturalnego w mediach.

Dlatego doceniamy Państwa zainteresowanie tematem długiego karmienia piersią, żałujemy jednak, że zarówno zaproszona w charakterze eksperta Pani doktor, jak i prowadzący program, nie przygotowali się należycie do niego. Ewentualnych szkód, które już zostały wyrządzone wyemitowanym programem nie można odwrócić, można jednak zatrzymać dalsze szkody (wycofując program z Internetu) i zadośćuczynić im poprzez wyemitowanie programu na ten sam temat. Dlatego sugerujemy, aby nagrali Państwo jeszcze raz program na temat długiego karmienia piersią, tym razem z ekspertami, którzy posiadają aktualną i popartą badaniami wiedzę w tym zakresie, jak zwłaszcza Międzynarodowi Dyplomowani Konsultanci Laktacyjni (IBCLC), Certyfikowani Doradcy Laktacyjni (CDL) i Promotorzy Karmienia Piersią (PKP), np. ze Stowarzyszenia Ochrony, Promocji i Wsparcia Karmienia Piersią (www.sopwkp.pl). W naszym Stowarzyszeniu większość członkiń długo karmi piersią swoje dzieci, niektóre karmiły również w czasie ciąży i w tandemie. Posiadamy aktualną wiedzę dotyczącą karmienia piersią, m.in. w zakresie zaleceń związanych z długością karmienia piersią, tzw. diety matki karmiącej, znamy korzyści płynące z karmienia piersią wynikające z badań naukowych, etc. Wśród naszych członkiń będących Promotorami Karmienia Piersią (PKP) jest m.in. dietetyk, neurologopeda, prawnik („prawnik laktacyjny”: www.prawoilaktacja.pl), doradca chustonoszenia, doula. Prowadzimy m.in. bezpłatne dyżury telefoniczne i e-mailowe dla mam karmiących piersią – z zakresu niemedycznego wsparcia laktacyjnego oraz dyżury specjalistyczne (dietetyczny, logopedyczny i farmaceutyczny). Wspieramy i promujemy karmienie naturalne, w tym długie karmienie piersią.  Oferujemy swój udział w programie.

Reasumując, uprzejmie prosimy o wycofanie powyższego materiału z Internetu oraz wyemitowanie powtórnego programu na temat długiego karmienia piersią, z udziałem kompetentnych osób. Prosimy także o złożenie na stronie internetowej i facebooku PnŚ oraz w czasie najbliższej audycji PnŚ oświadczenia o następującej treści:

„Przepraszamy naszych Widzów i Słuchaczy za niezgodne z aktualną wiedzą w zakresie laktacji, wprowadzające w błąd i szkodliwe dla karmienia piersią informacje, które zostały rozpowszechnione w audycji Pytanie na Śniadanie pt. „Jak długo karmić piersią?”, wyemitowanej w dniu 13.01.2023 r.  Pragniemy poinformować, że wycofaliśmy program z Internetu i ponieważ zdajemy sobie sprawę z tego, jak ważne jest karmienie piersią dla zdrowia i rozwoju niemowląt i małych dzieci oraz dla zdrowia ich matek, wyemitujemy kolejną audycję na ten temat, z udziałem ekspertów, którzy posiadają aktualną wiedzę w zakresie laktacji.”

Z poważaniem!

Prezes Zarządu Stowarzyszenia Ochrony, Promocji i Wsparcia Karmienia Piersią
dr n. prawn. Anna Koronkiewicz-Wiórek, Promotor Karmienia Piersią (PKP) 

Wiceprezeski Zarządu Stowarzyszenia Ochrony, Promocji i Wsparcia Karmienia Piersią: 

mgr inż. Dominika Daszkiewicz-Dykiert, Promotor Karmienia Piersią (PKP)

 mgr Małgorzata Pilanowska, Promotor Karmienia Piersią (PKP)