ROLA WSPARCIA I POMOCY

W świecie, w którym prawie wszystko da się już zmierzyć i policzyć, a nawet przeliczyć czy coś opłaca się czy nie... Nagle stajemy przed enigmatycznym zjawiskiem jakim jest WSPARCIE, którego jedna z definicji brzmi "podeprzeć się czymś, oprzeć się na czymś lub o coś". Jest też "udzielić pomocy materialnej, moralnej lub zbrojnej", a także "podtrzymać się wzajemnie". Warto pochylić się nad zdaniem z opisu wsparcia wojskowego: "działania sił lub ich części, które pomagają, zabezpieczają, uzupełniają lub wspierają działania każdego innego rodzaju sił". [1]

WSPARCIE W KARMIENIU PIERSIĄ, o którym chcemy mówić jest, prawdę mówiąc, niemierzalne i niepoliczalne... Jednak, jego wartość jest bezcenna, jego istnienie kluczowe przy powodzeniu misji, a jego brak może być boleśnie odczuwalny i drastyczny w skutkach. 

Macierzyństwo na początkowym swoim etapie (czas oczekiwania na potomstwo, intensywny czas poporodowy i pierwsze lata życia dziecka) przeżywa się spokojnie i szczęśliwie, gdy jest ono stabilne, ma się zapewnienie o pomocy z zewnątrz oraz możliwość oparcia się na bliskich sobie ludziach. 

Współczesne macierzyństwo boryka się z kilkoma bardzo poważnymi wyzwaniami, które mogą powodować, iż doświadczenie bycia matką staje się trudne, obarczone zbyt wieloma ciężarami, z którymi niełatwo jest sobie poradzić w pojedynkę. Jednym z tych wyzwań jest na pewno samotność. 

SAMOTNOŚĆ... Kiedy już nie żyjemy w plemionach, tylko w ogromnych aglomeracjach. Kiedy nie mamy ciągłego, codziennego kontaktu z ludźmi z tej samej małej wioski, ale głównie rozmawiamy przez telefon i widzimy się ze sobą na żywo bardzo rzadko. Kiedy nie mieszkamy blisko naszej rodziny (rodziców, rodzeństwa, kuzynostwa) i nie dzielimy z nimi podobnych doświadczeń życiowych w tym samym czasie. Kiedy brakuje nam nawet bliskich przyjaciół, przeprowadzamy się często, a życie głównie wypełnia praca, przez co brakuje nam czasu na zawiązywanie głębokich relacji.

WYRWA POKOLENIOWA w opiece nad noworodkiem... Trudno to dokładnie nazwać. Poprzedni wiek to czas intensywnych i szybkich zmian w społeczeństwach, zmiana organizacji życia rodzinnego (np. kobiety skracające czas opieki nad dziećmi w domach na rzecz studiów, pracy i kariery), medykalizacja porodów (zamiana porodu w domu z akuszerką na poród w szpitalu pod okiem lekarza). 

Jednak najbardziej zauważalną zmianą było niewątpliwie rozpoczęcie produkcji mieszanek mlekozastępczych dla dzieci (powstałych z nadwyżek mleka krowiego pochodzących z coraz większych hodowli mlecznych oraz prób sprzedaży mleka w proszku), rozpowszechnienie sprzedaży i smoczków uspokajaczy, a także coraz większy dostęp zwykłego obywatela do mediów. 

Reklamy (w gazetach, radiu, telewizji) docierały do każdego zwykłego obywatela modelując na nowo wizję macierzyństwa: pieluszki jednorazowe zamiast wielorazowych, butelka z mlekiem modyfikowanym zamiast karmienia piersią, smoczek uspokajacz jako nieodzowny element noworodkowej wyprawki, a także wózki, łóżeczka dla niemowląt, chodziki, nowoczesne zabawki, posiłki w słoiczkach. W szpitalach rosła ilość sztucznie wywoływanych porodów, cesarskich cięć, nacięć krocza, oddzielania noworodków od matek zaraz po porodzie, karmienia butelką, podawania wody/glukozy/mleka modyfikowanego. 

Nie minęło kilkadziesiąt lat, a kobiety... "ZAPOMNIAŁY" jak karmi się piersią. Zaufały tabelkom i zaleceniom ze szpitala, zaczęły karmić "na godziny", ograniczać dzieciom dostęp do piersi, zastępować karmienia smoczkami uspokajaczami, dokarmiać mlekiem modyfikowanym bez wskazania, noworodkom i niemowlętom podawać wodę, herbatki rumiankowe, z kopru włoskiego. Potem szybko wracały do pracy, a dzieci szły do żłobka bądź przedszkola. 

W ten oto sposób zmieniło się wszystko. Kobiety przestały ufać swoim instynktom macierzyńskim. Zamiast tego bezpieczniej czuły się kupując specjalne specyfiki i słuchając rad lekarzy (z których wielu nigdy nie karmiło piersią).

Kobiety, które rodziły w tamtych czasach i warunkach są obecnie babciami. Pamiętają to, co same przeszły, jak sobie z tym radziły i często nie wiedzą, że MOŻNA INACZEJ. Zwykle nie są w stanie odpowiednio pomóc swoim córkom przed i po porodzie, gdyż nie nadążają za kolejnymi (tym razem dobrymi) zmianami, na rzecz powrotu do naturalności. Kierują się zaleceniami, które same usłyszały w okresie okołoporodowym kilkadziesiąt lat wcześniej...

Kiedyś mężczyźni mieli nie byli też dopuszczani do większości kobiecych tematów i sfer, które również obejmowały poród i karmienie piersią. Zajmowali się pracą, by zapewnić byt swojej rodzinie, a kobiety w pełni decydowały o opiece nad dziećmi. 

Od tego czasu jednak wiele się zmieniło... 

Obecnie kobieta karmiąca potrzebuje ogromu wsparcia i pomocy ze strony wszystkich najbliższych i całego społeczeństwa by odkryć na nowo piękno laktacji, do której jest z natury powołana i stworzona. 

OSOBY NAJBLIŻSZE MATCE KARMIĄCEJ

OJCIEC DZIECKA: 
Ten, który w procesie poczęcia dał połowę siebie. Ten, który odpowiedzialny jest za ochronę życia i zdrowia matki oraz dziecka pod jej sercem. Ten, który coraz częściej trzyma za rękę swoją ukochaną podczas porodu. Ten, który uroni pierwszą łzę nad swoim nowonarodzonym potomkiem. Ten, którego obecność i okazane wsparcie mają największe znaczenie dla kobiety, kiedy doświadcza ona procesu rodzenia siebie na nowo - stawania się matką. Ten, który swoją siłę i pewność siebie może przekazać ukochanej.


Ojca dziecka w rankingu pierwszeństwa bliskich i ważnych osób dla młodej mamy nie zastąpi nikt. Żony i mężowie stający się matkami i ojcami to fundament rodziny, a ich relacja, zażyłość, wzajemna miłość i zrozumienie wpływa na funkcjonowanie tej podstawowej komórki społeczeństwa.

Tak samo ogromną rolę odgrywa POSTAWA ojca wobec sposobu karmienia jego dziecka. Im bardziej ojciec angażuje się we wszystkie sprawy dotyczące przygotowywania się do swoich nowych zadań życiowych, do zmiany organizacji życia (po przyjściu dziecka na świat), tym łatwiej jest kobiecie poradzić sobie nie tylko z własnym ciałem i duszą, które przechodzą ogromną metamorfozę, ale także z masą decyzji do podjęcia i przygotowaniem się do czynności, których jeszcze nie zna. 

Obecnie mężczyźni mają bardzo wiele możliwości by wykazać się swoją opiekuńczością, zaangażowaniem w sprawy tworzącej się, nowej rodziny. Uczęszczać mogą, razem ze swoją ukochaną, na zajęcia w szkołach rodzenia, w kursach przygotowujących do karmienia piersią, chustonoszenia, naturalnej pielęgnacji (odbywają się one stacjonarnie oraz online) i wielu innych. Są mile widziani w gabinetach ginekologicznych, by towarzyszyć kobiecie przy badaniach ultrasonograficznych. Coraz częściej biorą udział w sesjach fotograficznych podczas ciąży, a także tych noworodkowych i rodzinnych, by mieć jedyną i niepowtarzalną pamiątkę na resztę życia. 

Dzięki tej OBECNOŚCI kobieta czuje się pewniej, ma więcej wewnętrznej siły i determinacji by stawić czoła wyzwaniom, nie poddaje się zbyt łatwo, bo wie, że ma koło siebie kogoś, na kogo zawsze może liczyć. 


Jak w karmieniu piersią może wspierać ojciec dziecka?

Jeśli jesteś tatą na etapie oczekiwania na narodziny Waszego dziecka to zachęcam Cię byś w miarę swoich możliwości wziął czynny udział w przygotowaniach do porodu i opieki nad niemowlęciem. Nie bądź obojętny ani bierny. Przyszła mama pragnie wiedzieć, że jest to dla Ciebie równie ważne jak dla niej oraz, że poświęcisz na to swój czas i uwagę. Brak wsparcia w karmieniu ze strony ojca dziecka (obojętność, zwątpienie, krytyka) to dla kobiety straszny cios.

Jeśli wierzysz w słuszność wyborów Twojej ukochanej (choćby w 100% :) ) to i tak pytaj z zainteresowaniem. Uszanuj jej potrzebę, kiedy pyta Cię czy weźmiesz udział razem z nią w szkole rodzenia, w kursie przygotowania do karmienia piersią, czy posłuchasz wykładu albo przeczytasz kilka krótkich artykułów na ten temat. Bądź otwarty na zmiany i chłonny wiedzy, jeśli okaże się, że to co słyszałeś kiedyś na temat laktacji okaże się nieprawdą (np. "karmienie piersią zniszczy Waszą więź, kobieta robi to dla zaspokajania swoich potrzeb", "mleko modyfikowane jest równie dobre jak mleko matki" itp.). Nie powielaj mitów, nie przekazuj usłyszanych negatywnych historii. 

Zachęcaj przyszłą mamę do karmienia piersią - ma ono same zalety! Kobieta stworzona jest do karmienia, a dziecko urodziło się by ssać pierś matki. O korzyściach płynących z karmienia się mlekiem mamy możesz poczytać więcej tutaj. Widok karmiącej mamy jest piękny i naturalny.

Zapewnij ukochaną o Twoim wsparciu w trakcie całego procesu rozkręcania się laktacji. Doceniaj jej starania i okazane pragnienie karmienia piersią: 
"Widzę Kochanie, jakie jest to dla Ciebie ważne. Zgadzam się z Tobą, jestem przy Tobie. Będę Cię motywował i robił wszystko, byś osiągnęła swój cel."

Kiedy pojawi się w młodej mamie strach, zniechęcenie, niepewność, ból w stresie związanym z połogiem/karmieniem i zacznie mówić, że "chyba nie mam mleka, nie wykarmię tego dziecka, jestem złą matką, to nie dla mnie, nie dam rady" bądź wytrwały i łagodny w swojej postawie, nie ufaj całkowicie jej emocjom:
"Pamiętasz, co było na kursie, co mówiła doradczyni/położna/etc.? Że każda kobieta to inna historia, karmienie piersią jest naturalne i fizjologiczne. Na pewno wykarmisz nasze maleństwo, zaufaj sobie. Jestem przy Tobie, widzę ile przeszłaś, podziwiam Cię, jesteś silną kobietą! Każdy problem można rozwiązać. Mogę zaraz zadzwonić do tej pani, która pomaga w laktacji i wszystko spokojnie jej opowiem, chcesz? Noworodek potrzebuje kilka mililitrów siary. Zadbamy teraz o Ciebie, żebyś czuła się dobrze, zjadła, wypiła, żebyś się zrelaksowała i będziesz spokojnie przystawiać dziecko do piersi/odciągać mleko, itp. Twoim celem było karmienie piersią - ja Ci w tym pomogę! Nigdzie się nie spieszymy, to wszystko jest proces, którego uczycie się wzajemnie. Nie musisz się niczym martwić, z każdym dniem będzie lepiej i łatwiej."

Jeśli w Waszym otoczeniu znajdą się osoby, które skrytykują Wasz wybór o karmieniu naturalnym to zawsze stawaj w obronie mamy i dziecka. Korzystaj z wiedzy o laktacji, którą zdobyliście. Nie bądź obojętny - udowodnij, że Tobie również na tym zależy, bądź dobrą zmianą w społeczeństwie. W końcu dbając o matkę karmiącą dbasz o zdrowie jej oraz Waszego dziecka! Dbasz o jego odporność, którą właśnie zyskuje na całe życie. 

Pamiętaj, że karmienie piersią jest PRAWEM KOBIETY, a możliwość karmienia się mlekiem matki jest PRAWEM DZIECKA. Karmić się więc mogą we wszystkich miejscach publicznych, o każdej porze, w której będą tego potrzebować - w górach i nad morzem, w restauracji i w kościele, w urzędzie i sklepie, w parku i w autobusie. Więcej o karmieniu piersią w przestrzeni publicznej możesz przeczytać tutaj. Niemowlę nie może "poczekać". Dziecko karmione piersią może potrzebować posiłku zawsze i wszędzie (tak samo jak dziecko karmione butelką - sztucznie bądź mlekiem odciągniętym).

Jednak najlepszą pomoc kobiecie może okazać mężczyzna robiąc to, w czym naturalnie jest najlepszy, mianowicie dbając o konkretne czynności. 

Kiedy Twoja ukochana rozpoczyna przygodę z laktacją, zadbaj koniecznie o następujące sprawy:

  • regularne posiłki oraz uzupełnianie płynów 
    Matka karmiąca po porodzie musi jeść i pić by odzyskiwać siły. Zwróć uwagę czy ma ona apetyt, czy zgłasza zachcianki ("Mam ochotę na moje ulubione żeberka...", "Marzę o pizzy..." ) - to dobry znak. Zwykle przy rozkręcającej się laktacji zwiększa się apetyt (tzw. wilczy głód) i kobiety chcą pić bardzo dużo wody. Jeśli mama nie zgłasza takiej potrzeby to szczególnie o to zadbaj, przypominając jej, że to bardzo ważne, by dbała o siebie! Poproście rodziców/teściów o pomoc, znajomych o podrzucenie jakichś zakupów, zamówcie catering do domu. "Potrzymam maleństwo, ponoszę, a Ty spokojnie zjedz."
  • kąpiel pod prysznicem, korzystanie z toalety
    Tylko kobieta po porodzie rozumie, że naprawdę w życiu może być taka sytuacja, że jest się cały dzień we własnym domu, a nie ma się kilku minut na skorzystanie z toalety bądź krótki prysznic... Zorganizuj dla mamy choćby kwadrans, kiedy będzie mogła w spokoju i komforcie umyć się, przebrać, odświeżyć - bez stresu, że dziecko płacze. Przypominaj jej, że powinna regularnie chodzić do toalety - jej narządy wewnętrzne w połogu mają trudne zadanie powrotu na swoje "normalne miejsce", w związku z czym częste opróżnianie pęcherza ma duże znaczenie. "Idź Kochanie do łazienki, nie spiesz się i niczym nie przejmuj."
  • odpoczynek, sen
    Każdy na pewno słyszał słynną radę "śpij, kiedy dziecko śpi". Niestety, nie zawsze jest to możliwe. Nie każda kobieta ma ochotę na drzemkę w ciągu dnia, nie każda potrafi zasnąć. Jest to już prawie niemożliwe, kiedy ma się w domu starsze dzieci, które również potrzebują uwagi, a ilość obowiązków domowych stale rośnie. Mimo wszystko, zachęć mamę do tego, żeby wykorzystała czas kiedy noworodek/niemowlę zasypia na ODPOCZYNEK lub SEN. Kobieta w połogu funkcjonuje na bardzo wysokich obrotach całą dobę, jej ciało przechodzi przyspieszoną metamorfozę (w przybliżeniu jest to cofnięcie w 8 tygodni zmian, które następowały przez 9 miesięcy), szczególnie więc potrzebuje czasu na regenerację. Przejmij część jej obowiązków domowych, zapewnij, że nie musi martwić się gotowaniem czy sprzątaniem, weź starsze dziecko na spacer czy plac zabaw. Bardzo przydają się zasłony zaciemniające/rolety lub zwykła opaska na oczy do spania, by mama mogła się zrelaksować i zasnąć. 
  • wygodna pozycja do karmienia piersią
    W pierwszych tygodniach po porodzie kobieta poświęca na karmienie dziecka bardzo dużo czasu. Życie noworodka kręci się wokół jedzenia i spania, z krótkimi przerwami na aktywność i wypróżnianie się. Noworodek chce być przy piersi często, je miarowo, w międzyczasie przysypia. Bliskość mamy, jej ciało (ciepło, zapach, bicie serca) jest tym miejscem, przy którym każde maleństwo chce przebywać. Im dziecko jest starsze i większe, a więc i silniejsze, czas jego karmienia się skraca - wypija swoją porcję mleka szybciej, widać dłuższe momenty aktywności, zainteresowania otoczeniem. Wszystko to wiąże się właśnie z komfortem matki - czy pozycja, w której karmi jest dla niej wygodna? Czy nie obciąża nadmiernie jakiejś części ciała? Czy nie pochyla się ona nad dzieckiem, nadwyrężając okolicę karku i cały kręgosłup? O najlepszej pozycji "na start", a mianowicie o naturalnej/biologicznej/odchylonej można poczytać więcej TUTAJ. Co możesz zrobić? Upewnić się czy ukochana ma podpartą głowę, łokcie, stopy (podnóżek, pufa), czy jest wygodnie oparta. Czy w pobliżu ma kubek z piciem, talerz z jedzeniem. Spytaj czego potrzebuje - muzyki, filmu, rozmowy w trakcie karmienia? 



BABCIA: 
Babcia (matka bądź teściowa) to nierzadko jedna z najbliższych osób dla młodej mamy. Mieszka ona niekiedy w tym samym domu co młodzi rodzice, stosunkowo niedaleko bądź jest w stanie przyjeżdżać w odwiedziny, by pomóc w codziennych czynnościach, odciążyć rodziców w obowiązkach. 

Babcia może być dużym oparciem dla kobiety w ciąży, towarzysząc jej w jej lepszych i gorszych momentach błogosławionego stanu, rozumiejąc co córka/synowa przeżywa. Jej osobiste przeżycia, wspomnienia i doświadczenia miewają ogromny wpływ na przygotowanie kobiety do porodu, karmienia, opieki nad noworodkiem. Młoda mama słuchając opowieści swojej mamy/teściowej wyobraża sobie siebie w tej roli, nastraja się emocjonalnie, jest jak gąbka, która chłonie wszystko co ją otacza - to co dobre i to co złe. 

Współczesna babcia bywa aktywną zawodowo kobietą, niekoniecznie dostępną w każdym czasie, nie zawsze w bliskiej relacji z dziećmi bądź niezaangażowaną w ich życie prywatne. Jednak każda, która pragnie być najlepszą pomocą dla swoich dzieci oraz wnuków stoi przez ogromnym wyzwaniem. W większości przypadków by to osiągnąć musi PRZEKROCZYĆ SIEBIE: zmierzyć się z własnymi wspomnieniami z czasu ciąży, porodu, opieki nad noworodkiem, a następnie nauczyć się dzielić się swoim doświadczeniem i wiedzą w delikatny i nienarzucający się sposób, biorąc pod uwagę różnicę czasów, zaleceń, stanu aktualnej wiedzy, a także konkretną relację mama-córka/teściowa-synowa. 

Jak w karmieniu piersią może wspierać babcia?

Jeśli jesteś babcią, której wspomnienia dotyczące karmienia piersią są pozytywne i postrzegasz czas karmienia swoich dzieci jako osobisty sukces to jesteś najlepszym materiałem na żywe wsparcie dla swojej córki/synowej spodziewającej się dziecka. 

Przede wszystkim pytaj. Pytaj córkę/synową o jej samopoczucie, emocje, o to czego potrzebuje, jakiego wsparcia oczekuje, jakie są jej plany dotyczące karmienia piersią. Dziel się tym, co dobre. Opowiadaj szczerze i z wyczuciem o tym jak przygotowywałaś się do porodu i karmienia, jak to przeżyłaś, na czyją pomoc mogłaś liczyć, co było dla Ciebie najważniejsze, jak długo planowałaś karmić, czy miałaś w tym doświadczeniu towarzystwo (swoje siostry, przyjaciółki, sąsiadki), jak długo karmiłaś, co było w tym najpiękniejsze, a co najtrudniejsze. Aktualizuj swoją wiedzę: poświęć swój czas by edukować się razem z córką/synową, korzystając z najlepszych aktualnych źródeł (kursy, książki, strony internetowe itd. - WYKAZ POLECANYCH ŹRÓDEŁ NA DOLE ARTYKUŁU). Podkreślaj wyjątkową rolę karmienia piersią w życiu kobiety i dziecka, wartości mleka kobiecego i jego wpływ na zdrowie całych pokoleń, a także jego naturalność i łatwą dostępność w codziennym życiu (w każdym miejscu, we wszystkich warunkach i okolicznościach).

Jeśli młoda mama, której towarzyszysz przeżywa trudności w karmieniu (niepewność, wątpliwości, ból, trudne emocje) okaż swe zrozumienie i współczucie. Bądź cierpliwa i łagodna. Zaproponuj jej uzyskanie pomocy od profesjonalisty (czytaj dalej: specjaliści od karmienia piersią). Mów, że świetnie sobie radzi, jest najlepszą mamą, że wszystko co trudne mija i, że ma prawo do wszystkich emocji w połogu. Zapewnij o swojej pomocy, choćby w najprostszych czynnościach, takich jak np.: przytulanie i noszenie noworodka, kiedy mama idzie pod prysznic, przygotowanie dla niej posiłku, posprzątanie/zrobienie prania, przypilnowanie starszego dziecka (wspólna zabawa, wyjście na spacer czy plac zabaw). 


Jeśli jesteś babcią, której wspomnienia dotyczące karmienia piersią są negatywne i postrzegasz czas karmienia swoich dzieci jako porażkę (czas bolesny, niepewny, samotny) bądź w ogóle nie karmiłaś piersią to możesz w piękny sposób przepracować to doświadczenie i stać się dla swojej córki/synowej wsparciem, którego SAMA NIE DOŚWIADCZYŁAŚ. 

Przede wszystkim zachowuj dla siebie to, co złe. Młoda mama jest niezwykle wrażliwa na straszliwe opowieści o porodach rodem z horrorów, nie chce wyobrażać sobie bólu ani krwi. Nie powielaj mitów, które może słyszałaś wiele lat temu, będących podstawą zaleceń dla pokolenia, które straciło szansę na karmienie piersią ("mleko mamy jest za chude/za tłuste", "karm co 3 godziny, nie częściej", "musisz trzymać się ścisłej diety, bo inaczej zaszkodzisz dziecku", "jak jesteś chora albo masz zapalenie piersi to nie możesz karmić", "karmienie musi boleć", "dziecko już jest duże, możesz podać butelkę, po co się męczyć", "po pół roku to już jest woda, a nie mleko" itp., itd.). Szanuj i podziwiaj decyzję mamy o chęci karmienia piersią, okaż swoje zrozumienie, nie zniechęcaj do karmienia. Bądź doskonałym towarzyszem w zdobywaniu rzetelnych informacji na temat laktacji, możesz zyskać tak wiele! Aktualizuj swoją wiedzę: poświęć swój czas by edukować się razem z córką/synową, korzystając z najlepszych aktualnych źródeł (kursy, książki, strony internetowe itd. - WYKAZ POLECANYCH ŹRÓDEŁ NA DOLE ARTYKUŁU).
Tak samo jak babcie z pozytywnym doświadczeniem: w przypadku trudności okaż zrozumienie i współczucie, jeśli nie wiesz jak doradzić to zaproponuj jej uzyskanie pomocy od profesjonalisty. Doceniaj, komplementuj, zapewnij o swojej pomocy w najprostszych czynnościach domowych, które zwykle są ogromnym wyzwaniem dla kobiety w połogu.  


SIOSTRA/PRZYJACIÓŁKA: 

Najbliższa sercu kobiecie druga kobieta - siostra, kuzynka, szwagierka, przyjaciółka, sąsiadka... Kimkolwiek jest z nazwy, z serca zawsze jest tą, do której można się zwrócić z radością i smutkiem. Powierniczka sekretów, towarzyszka spacerów, babskich wyjść na kawę i do kosmetyczki. 


Przyjaciółkę, w podobnym wieku lub na podobnym etapie życia, z którą dzieli się wizje, pragnienia i poglądy można porównać do tajnej broni kobiety. Cokolwiek się nie wydarzy - jest do kogo się zwrócić. Potrzeba zadzwonić z pytaniem, które dziwnie byłoby zadać komuś innemu? Nie ma sprawy. Jest komu zaufać, jest kogo się poradzić, jest z kim dzielić wszystkie kobiece tematy - to istotny element sukcesu. 

Chociaż mąż to często najważniejsza osoba w życiu, a z matką zwykle posiada się pewną szczególną więź, to jednak macierzyństwo obnaża prawdę o tym, że tzw. "wioska kobiet" (które łączy wiek/etap życia) to silna potrzeba leżąca w głębi serca każdej z nich.

Kto ma przyjaciółkę na podobnym etapie życiowym ten wie, że to właśnie ona w pełni rozumie godziny poświęcone na rozmowy o ciążowym brzuszku, zakupach, wyprawce, szczegółach porodu, karmienia piersią, płaczu, kolkach, nieprzespanych nocach, pieluszkach, pierwszym uśmiechu, raczkowaniu i rozszerzaniu diety. Te tematy nigdy się nie kończą. :) 

Tak jak w przypadku babci (mamy bądź teściowej), młode kobiety i ich wybory oraz doświadczenia mają bardzo duży wpływ na siebie nawzajem. Młoda mama, często przerażona natłokiem spraw, obowiązków i decyzji do podjęcia, ma dużą trudność w spojrzeniu na siebie z boku - obiektywnie, na zimno, bez emocji. Może mieć tendencję do wyolbrzymiania swoich problemów, do ucieczki w porównywanie się i proste wytłumaczenia, np. "moja mama nie karmiła, żadna z moich sióstr nie karmiła, ja też nie dam rady karmić piersią", "w naszej rodzinie wszystkim kobietom brakowało mleka, tak mówili lekarze". 


Ogromną wartość niosą ze sobą siostry, przyjaciółki, sąsiadki, które bez względu na swoje osobiste przeżycia (negatywne bądź pozytywne), potrafią nieść młodej mamie pocieszenie, wsparcie, dobre słowo, zapewnienie o pomocy. Kiedy jedna kobieta autentycznie wierzy w drugą (w jej siłę, możliwości) to dodaje jej skrzydeł i przyczynia się do jej sukcesu. 
"Posłuchaj, mój start był ciężki, nie było nikogo kto by mi pokazał jak się to robi prawidłowo i dlatego mi się nie udało, ale Ty jesteś inna! Masz mnie, masz bliskich, poszukajmy razem specjalisty od karmienia piersią w naszej okolicy i zobaczysz, że rozwiążemy ten problem, będziesz karmiła tak długo jak tylko zamarzysz."

Przyjaciółka to ta, która prawdziwie ROZUMIE - może być bliższa i bardziej wyrozumiała niż mama/teściowa (różnica pokoleń), potrafi współczuć, bo sama to przeżyła na własnym ciele (w przeciwieństwie mężczyzn). Jest na bieżąco z tym, do kogo się zwrócić, gdzie szukać pomocy. Ona wie co powiedzieć, kiedy młoda mama płacze czy ma wahania nastrojów, staje się najlepszą "ciocią" dla dziecka. 

Bardzo często kobiety znajdują taką pokrewną duszę wśród mam poznanych na grupach wsparcia (patrz poniżej) lub innych zajęciach dla matek i dzieci. 

Jak w karmieniu piersią może wspierać przyjaciółka?

Prawdę mówiąc, możesz robić wszystko to, co ojciec dziecka i jego babcia, o ile nie dzielą Was kilometry. Jeśli masz ochotę, czas, możliwości i zostaniesz poproszona to możesz przypilnować dziecka, pomóc w domu, zrobić zakupy, dotrzymać towarzystwa. 

  • Pogratuluj, przytul, pochwal, doceń, wysłuchaj i spytaj czego potrzeba.
  • Jeśli wiesz co robić w trudnościach z karmieniem piersią to zaproponuj swoją pomoc, podziel się dobrą radą i słowem.
  • Jeśli nie wiesz jak pomóc to zachęć do jak najszybszej konsultacji ze specjalistą od laktacji.


    • SPECJALISTA: 

    Położna, ginekolog, lekarz rodzinny, fizjoterapeuta, pediatra, logopeda, neurologopeda, osteopata, stomatolog, dietetyk, alergolog, ratownicy medyczni i lekarze pracujący na izbie przyjęć, a także wielu innych - wszystkie te osoby, świadomie lub nie, spotykają się w swoich gabinetach z kobietami karmiącymi. Ich podejście do laktacji, ich wiedza na ten temat MA ZNACZENIE.



    KLUCZOWE HASŁA
    Byłoby pięknie gdyby każda kobieta karmiąca piersią, usłyszała od najbliższych ze swojego otoczenia, a także od specjalistów (z dziedziny medycyny i zdrowia) następujące zdania:
    *"Warto! To wspaniale, że chce pani karmić! To najlepsze co można dać sobie i swojemu dziecku."
    *"Jest pani najlepszą matką dla swojego dziecka, świetnie sobie pani radzi!"
    *"Wiele kobiet przeżywa podobne trudności, to nie pani wina. Przejdziemy przez to razem. Jestem obok."
    *"Wielu moich małych pacjentów przechodziło to, co Pani dziecko teraz. Nie ma sytuacji bez wyjścia."
    *"Wszystko da się nadrobić, poprawić, ułatwić. Proszę się nie martwić, tylko skupić na naszym planie działania, na małych kroczkach."
    *"Wyłączne karmienie piersią nie jest dla wybranych, JEST DLA KAŻDEGO!"
    *"Powiem pani kto może Wam pomóc. Pokażę gdzie szukać wsparcia. Jestem z panią."

    Jak okazać wsparcie i pomoc, gdy trafia do Ciebie matka karmiąca:
    • Pochwal, wesprzyj, okaż zrozumienie. Wsłuchaj się w potrzebę mamy. Zapytaj o cel jej wizyty. Dowiedz się jakiego wsparcia i pomocy potrzebuje. Podkreślaj zalety i korzyści z karmienia piersią dla matki i dziecka - KLIKNIJ TUTAJ 
    • Aktualizuj swoją wiedzę z zakresu laktacji, korzystaj z najnowszych zaleceń i polecanych źródeł, odsyłaj do nich matkę karmiącą (np. https://e-lactancia.org/ ) . Kieruj się faktami, nie powielaj mitów!
    • W razie potrzeby, jeśli sytuacja tego wymaga i problem nie leży w Twoich kompetencjach, odeślij mamę po specjalistyczną pomoc laktacyjną (zamiast od razu polecać preparaty mlekozastępcze). Może to być położna środowiskowa, edukator do spraw laktacji, współpracujący z Tobą Międzynarodowy Dyplomowany Konsultant Laktacyjny, Certyfikowany Doradca Laktacyjny bądź Promotor Karmienia Piersią. Poinformuj o ogólnodostępnym niemedycznym wsparciu laktacyjnym, takim jak organizacje wspierające matki karmiące, grupy stacjonarne oraz online. 

    Karmienie piersią to nie samo ssanie. Bez wsparcia żadna "cudowna metoda" nie zadziała. Podstawą pomocy laktacyjnej jest rozmowa: ocena sytuacji w jakiej znajduje się mama, odkrycie jej potrzeb, pragnień i celów, znalezienie źródła problemu, dostosowanie "planu naprawczego" do możliwości danej rodziny, zapewnienie o swojej gotowości do towarzyszenia matce na "drodze naprawczej". Reszta to działania fizyczne: ocena wskaźników skutecznego karmienia, obliczenia, pomoc w przystawieniu dziecka do piersi, instruktaż prawidłowego karmienia kubeczkiem, SNSem, itd.


    "Przegląd 100 badań 83 000 uczestników: każda forma profesjonalnej pomocy, zwłaszcza bezpośredniej, wydłuża czas trwania karmienia naturalnego - ta pomoc jest kluczowa w momencie krytycznym."
    McFadden i inni, 2017 [6]


    "W dokumencie Global Breastfeeding Collective SKILLED BREASTFEEDING COUNSELLING znajdziemy informację, że zapewnienie wsparcia w karmieniu piersią, poradnictwo laktacyjne dla ma i innych członków rodziny przez pracowników ochrony zdrowia, wsparcie niemedyczne, poradnictwo pielęgniarki, położnej i doradcy laktacyjnego może zwiększyć wyłączność karmienia piersią o 48 procent." hafija.pl [7]


    BEZ WZGLĘDU NA TO KIM JESTEŚ
    Co zrobić, gdy nie wiesz jak pomóc:
    Jeśli nie masz jeszcze swoich dzieci, nie masz doświadczenia w karmieniu piersią, nie czujesz się pewnie w tematach laktacji, nie jesteś pewien jak pomóc matce karmiącej... Uczynisz BARDZO WIELE kiedy:

    • okażesz mamie zrozumienie, wysłuchasz ją i zapewnisz o swoim wsparciu,
    • podkreślisz wartość karmienia piersią,
    • odeślesz ją do konkretnych specjalistów zajmujących się laktacją (IBCLC, CDL, położna, edukator do spraw laktacji, PKP) - pomożesz znaleźć kontakt do nich, podasz nazwisko, numer telefonu, będą to osoby z polecenia, które mogą jej pomóc

    NA JAKIE PROFESJONALNE WSPARCIE W KARMIENIU PIERSIĄ MOŻEMY LICZYĆ?
    Specjaliści od karmienia piersią w Polsce:

    MIĘDZYNARODOWY DYPLOMOWANY KONSULTANT LAKTACYJNY (IBCLC) - ang. International Board Certified Lactation Consultant [2]
    Złoty standard, tytuł międzynarodowy, najwyższy certyfikat specjalistów od laktacji, potwierdzający u konsultantów wiedzę i umiejętności do wspierania kobiet. Możliwy do uzyskania przez każdego, co 5 lat następuje jego recertyfikacja. Egzaminowanym przyznaje tytuł Międzynarodowa Rada. Konsultanci kierują się standardami etycznymi zapisanymi w Kodeksie profesjonalnego postępowania dla konsultantów laktacyjnych IBCLC. Ich opieka obejmuje kobiety po porodzie oraz na każdym etapie laktacji, aż do odstawienia dziecka od piersi.     Przyjmują oni swoich pacjentów w poradniach laktacyjnych, przychodniach, oferują wizyty domowe, są zatrudniani w szpitalach.
    Lista aktualnych konsultantów w Polsce znajduje się TUTAJ.

    CERTYFIKOWANY DORADCA LAKTACYJNY (CDL) [3] - polski tytuł nadawany przez Centrum Nauki o Laktacji na 7 lat, przeznaczony dla zawodów medycznych. Tak jak konsultanci, opiekują się kobietami w szpitalach po porodzie oraz pomagają na każdym etapie laktacji. Doradcy również przyjmują w poradniach laktacyjnych, przychodniach, oferują wizyty domowe, pracują w szpitalach. 
    Lista aktualnych doradców w Polsce znajduje się TUTAJ.

    PROMOTOR KARMIENIA PIERSIĄ CNoL (PKP) [4] - polski tytuł nadawany przez Centrum Nauki o Laktacji, bezterminowo, osobom o wykształceniu niemedycznym, które ukończą 25-godzinny kurs, odbędą indywidualne praktyki z zakresu promocji karmienia piersią, podpiszą deklaracje i będą stosować się do Kodeksu PKP. Promotor nie udziela świadczeń medycznych, ale przekazuje rzetelną wiedzę na temat karmienia piersią, prowadzi zajęcia i kursy, wspiera matki indywidualnie oraz online, organizuje spotkania, grupy wsparcia. Promuje karmienie piersią w przestrzeni publicznej, współpracuje z innymi specjalistami od laktacji, a także tymi związanymi z opieką okołoporodową i okołonoworodkową. 
    Lista aktualnych Promotorów w Polsce znajduje się TUTAJ.

    POŁOŻNA ŚRODOWISKOWA - opiekuje się kobietą w czasie ciąży od 21 tygodnia aż do rozwiązania, a później odwiedza matkę i dziecko po porodzie u niej w domu na wizytach patronażowych. Wszystkie informacje dotyczące położnych środowiskowych można przeczytać na stronie pacjent.gov.pl [5]. Położna przeprowadza z ciężarną edukację przedporodową, która obejmuje praktyczne i teoretyczne przygotowanie do porodu, połogu, karmienia piersią i opieki nad noworodkiem. Po porodzie położna już od pierwszej wizyty zobowiązana jest do pomocy kobiecie w tworzeniu więzi z dzieckiem oraz w rozpoczęciu karmienia piersią. Warto wybrać polecaną położną środowiskową w swoim rejonie, poznać się z nią, pytać o jej doświadczenie w pomocy przy karmieniu naturalnym. Położne mogą brać udział w wielu kursach dokształcających w tematach laktacji, np. w kursie na Edukatora do spraw laktacji (Centru Nauki o Laktacji). 

    LEKARZ PEDIATRA - zdarza się, że i pediatra ukończył kurs na IBCLC lub CDL. Lekarz pediatra powinien wspierać matki w karmieniu piersią ich dzieci i szczególnie podkreślać jego zalety i korzyści zdrowotne dla obu stron. Może on ocenić przyrosty dziecka posługując się siatkami centylowymi, pomóc prawidłowo przystawić dziecko do piersi (jeśli ma odpowiednie kompetencje), a w przypadku realnych problemów odesłać po profesjonalną pomoc laktacyjną. Od lekarza pediatry szczególnie powinno się oczekiwać wsparcia i pomocy w karmieniu piersią, aktualnej wiedzy na ten temat oraz współpracy ze specjalistami od laktacji.


    GRUPY WSPARCIA W POLSCE
    Organizacje, w tym stowarzyszenia i fundacje, grupy nieformalne oraz osoby prywatne zajmujące się wspieraniem kobiet w karmieniu piersią poprzez organizację odpowiednich spotkań na żywo oraz online, tworzenie wiosek i kręgów kobiet, działania medialne, społeczne monitorowanie opieki laktacyjnej w Polsce, etc.: 


    • Stowarzyszenie Ochrony, Promocji i Wsparcia Karmienia Piersią 
    • Winnica Mleka - w swoim kręgu kobiet (facebook)
    • Stowarzyszenie "Małyssak"
    • hafija.pl
    • La Leche League Polska
    • Fundacja "Specjaliści Dzieciom"
    • Fundacja "Mlekiem Mamy"
    • laktaceuta.pl
    • Fundacja "Makatka"
    • oraz wiele innych - szukaj lokalnie i online

    Grupy wsparcia dla matek karmiących piersią to jeden z najważniejszych elementów niemedycznego wsparcia laktacyjnego. Grupy te są jednym z działań społecznych o udowodnionym pozytywnym wpływie na wskaźniki karmienia piersią na świecie. 


    Czym charakteryzują się grupy wsparcia?
    Przede wszystkim działają lokalnie (zdarzają się również takie prowadzone online) - łączą więc kobiety mieszkające w danym rejonie, są szansą na poznanie się nawzajem, zawiązanie nowych znajomości. Budują poczucie przynależności do grupy, małej społeczności, odpowiedzialności za siebie wzajemnie. [7]

    Wyróżnia je regularność spotkań (tygodniowe, miesięczne, etc.), podczas których uczestniczki dzielą się swoimi doświadczeniami w macierzyństwie i karmieniu piersią. Służy to wzajemnej potrzebie komunikacji, dzielenia się zdobytą wiedzą. 

    Grupy te są zwykle prowadzone/moderowane przez osobę przeszkoloną w tej dziedzinie (karmienie piersią) lub jej podobnej. Są to osoby, które udzielają matkom wsparcia i pomocy w dziedzinie karmienia piersią. W Polsce najczęściej są to Promotorzy Karmienia Piersią, doule, ale także IBCLC, CLD, położne, doradcy chustonoszenia, psychologowie. 

    Takie kręgi kobiet są doskonałym powodem dla młodych matek by zadbać o siebie (fizycznie i psychicznie) i wyjść z domu. W nowopoznanych kobietach znajdują zrozumienie i wsparcie, którego czasem brakuje im w domu.




    "Sukces lub niepowodzenie w karmieniu piersią nie powinno być postrzegane wyłącznie jako odpowiedzialność kobiety. Jej zdolność do karmienia piersią jest w dużej mierze kształtowana przez wsparcie i środowisko, w którym żyje. Istnieje większa odpowiedzialność rządów i społeczeństwa by wspierać kobiety poprzez politykę i programy realizowane w społeczności." Brown A., 2017 [8]


    LISTA POLECANYCH MIEJSC, W KTÓRYCH MOŻNA ZDOBYĆ AKTUALNĄ WIEDZĘ NA TEMAT KARMIENIA PIERSIĄ:
    _____________________________________________________

    * Niniejsza publikacja jest częścią zadania publicznego pt. "Kształtowanie postaw w zakresie pozytywnego odbioru karmienia piersią w miejscach publicznych", realizowanego przez SOPWKP w 2024 r. i finansowanego ze środków budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego.

    Tekst: mgr inż. Dominika Daszkiewicz-Dykiert, absolwentka kursu Gina Weissman's Lactation Academy (HalavM Breastfeeding Clinic), Promotor Karmienia Piersią Centrum Nauki o Laktacji
    Ilustracja: Urszula Marzec




    Źródła:





    0

    Komentarze

    Prześlij komentarz