"Dlaczego karmienie piersią jest ważne?" - lekcja w klasach 1-3

W dniu 27 maja 2025 r., w czasie obchodów Polskiego Tygodnia Promocji Karmienia Piersią ruszyłyśmy z naszym autorskim projektem, czyli lekcją o karmieniu piersią w szkołach. Nasza prezeska przeprowadziła pilotażową lekcję w klasie 3 szkoły podstawowej w jednej z wrocławskich szkół. Relację z lekcji można zobaczyć na naszym profilu na facebooku i instagramie.

Temat lekcji: “DLACZEGO KARMIENIE PIERSIĄ JEST WAŻNE? – spotkanie z krasnalką karmiącą piersią z okazji Polskiego Tygodnia Promocji Karmienia Piersią”. Jest to kontynuacja rozpoczętego przez nas rok temu PROJEKTU KRASNALKA, w toku którego zachęcałyśmy do przeprowadzania takich lekcji, z wykorzystaniem materiałów przygotowanych przez SOPWKP.

Lekcja spotkała się z dużym zainteresowaniem i entuzjazmem uczniów, którzy chętnie zadawali pytania i brali udział w dyskusji. Bardzo podobały im się wyświetlane materiały, zwłaszcza książeczka o krasnalce karmiącej piersią, krasnalkowe wierszyki i otrzymana do domu kolorowanka. 

Lekcja została pozytywnie oceniona pod względem metodycznym i dostosowania do możliwości dzieci w wieku wczesnoszkolnym przez mgr Natalię Drelichowską, nauczycielkę nauczania początkowego z Wrocławia. Oto co nam m.in. napisała:

„Lekcja dotycząca karmienia piersią przygotowana i przeprowadzona przez dr Annę Koronkiewicz - Wiórek (Prezeskę Zarządu Stowarzyszenia Ochrony, Promocji i Wsparcia Karmienia Piersią) w sposób bardzo przemyślany oraz dostosowany do wieku i potrzeb uczniów i uczennic. Na szczególne uznanie zasługuje odpowiedni dobór słownictwa – język był klarowny, neutralny i jednocześnie pełen szacunku wobec różnych wyborów rodzicielskich.

Prowadząca zadbała, aby temat karmienia piersią został przedstawiony w sposób rzetelny, ale bez oceniania lub pomijania osób, które decydują się na karmienie mlekiem modyfikowanym. Taka postawa sprzyja budowaniu tak bardzo potrzebnej nam dziś otwartości i tolerancji.

Z mojej perspektywy lekcja została ciekawie skonstruowana, co pozwoliło utrzymać zaangażowanie uczniów i uczennic przez cały czas jej trwania. Dużym atutem była możliwość zadawania pytań – każdy z obecnych miał przestrzeń na wyrażenie swoich wątpliwości i zainteresowań, co pokazuje, że lekcja nie tylko informowała, ale również inspirowała do refleksji. Jedyną trudnością był ograniczony czas – temat okazał się na tyle obszerny i interesujący, że jedna godzina lekcyjna to za mało, aby omówić wszystkie wątki w sposób pogłębiony. W przyszłości warto rozważyć podział treści na kilka spotkań lub wybór mniejszego zakresu materiału, by umożliwić dokładniejsze zgłębienie zagadnienia.

[…]

Podsumowując, była to wartościowa i profesjonalnie przygotowana lekcja, która w przystępny i nienarzucający sposób poruszyła ważne zagadnienie, pozostawiając uczniom i uczennicom przestrzeń do pytań, własnych przemyśleń oraz zainspirowała do prowadzenia rozmów z własnymi rodzicami na temat karmienia piersią.”

KONSPEKT I PREZENTACJA DO LEKCJI O KARMIENIU PIERSIĄ

Liczymy na to, że tego typu lekcje będą odbywać się w całej Polsce, do czego gorąco zachęcamy. 

W związku z tym udostępniamy przydatne materiały: KONSPEKT LEKCJI (przeznaczony dla klas 1-3 SP; dzieci w wieku 7-10 lat) wraz z PREZENTACJĄ, którą można wyświetlić w czasie lekcji. Zastrzegamy, że konspekt i prezentacja oraz materiały towarzyszące mogą być wykorzystywane wyłącznie w niekomercyjnych celach edukacyjnych na zasadach określonych poniżej.

Zachęcamy, aby taką lekcję przeprowadzić w czasie Polskiego Tygodnia Promocji Karmienia Piersią, który co roku przypada w dniach 26.05 – 1.06, ale oczywiście można ją przeprowadzić w innym terminie. Prosimy jednak o nawiązanie podczas lekcji do Polskiego i Światowego Tygodnia Karmienia Piersią, aby dzieci miały świadomość, że takie obchody są organizowane w Polsce i na świecie.

Lekcję można przeprowadzić nie tylko w szkołach, ale także np. w domu kultury czy w bibliotece. W celu przeprowadzenia lekcji zalecamy wcześniejszy kontakt z osobą zarządzającą placówką, w której ma się odbyć lekcja, np. z dyrekcją szkoły.

Szczegółowe informacje dotyczące lekcji są zawarte w konspekcie. Dotyczy on lekcji dla dzieci w 1-3 klasie szkoły podstawowej i zawiera propozycje tematów do poruszenia w czasie lekcji oraz materiałów, które można wykorzystać, dostosowując je do czasu (godzina lekcyjna lub dłużej) i wieku dzieci (np. w 1 klasie można skupić się na wspólnym przeczytaniu książeczki o krasnalce karmiącej piersią, pokazać zdjęcia karmiących ssaków i podać kilka ciekawostek ze świata zwierząt związanych z laktacją oraz odpowiedzieć na zadane przez dzieci pytania, a w starszych klasach można dołączyć dodatkowe materiały, powiedzieć więcej o korzyściach z karmienia piersią, jak i pokusić się o dłuższą dyskusję). 

Planujemy przygotować podobne materiały dla innych grup wiekowych, w tym dla dzieci przedszkolnych i młodzieży licealnej. Poinformujemy o ich publikacji na naszych profilach społecznościowych (fb i instagram). Już teraz można jednak przeprowadzić taką lekcję w przedszkolu, podczas której wystarczy przeczytać dzieciom e-booka o krasnalce karmiącej piersią (np. wyświetlić go na dużym ekranie) i krótko wyjaśnić temat (np. w formie pytań i odpowiedzi) oraz rozdać dzieciom kolorowankę.

WARUNKI KORZYSTANIA Z MATERIAŁÓW DO LEKCJI „DLACZEGO KARMIENIE PIERSIĄ JEST WAŻNE?” (konspekt, prezentacja, e-book, wierszyki, kolorowanka i inne pliki pobrane ze strony SOPWKP w ramach „projektu Krasnalka”):

1.  Materiały mogą być używane wyłącznie w niekomercyjnych celach edukacyjnych, po uzyskaniu zgody Zarządu SOPWKP (zarzad@sopwkp.pl). 

2. Materiały nie mogą być wykorzystywane przez producentów i dystrybutorów żywności dla niemowląt i małych dzieci oraz produktów pokrewnych (m.in. butelki i smoczki) lub osoby działające na ich rzecz, ani do jakiejkolwiek promocji tych produktów.

3. Zabrania się modyfikowania plików SOPWKP lub tworzenia utworów zależnych bez uprzedniej zgody SOPWKP.

4.  Można wydrukować kolorowankę „Wrocławska krasnalka karmiąca piersią” w celu rozdania jej dzieciom.

5.  Po przeprowadzeniu lekcji prosimy o informację e mailową oraz – w razie relacji w mediach społecznościowych – oznaczenie @SOPWKP.

Copyright © SOPWKP 2025. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Dodatkowe wyjaśnienie dotyczące materiałów zewnętrznych:

Prezentacja zawiera również materiały udostępnione na licencjach otwartych lub na warunkach właścicieli (m.in. CC BY/CC BY-SA – Wikimedia, Pexels, infografika Hafija.pl). Szczegóły i linki licencyjne podano w podpisach pod slajdami; materiały te można dalej wykorzystywać na zasadach określonych w tych podpisach.

EDUKACJA O KARMIENIU PIERSIĄ - REKOMENDACJE MIĘDZYNARODOWE

Pragniemy zwrócić uwagę, że edukacja społeczeństwa na temat karmienia piersią już od najmłodszych lat jest zalecana przez międzynarodowe autorytety zajmujące się ochroną zdrowia, w tym przez Światową Organizację Zdrowia (WHO), UNICEF i ekspertów opracowujących rekomendacje w zakresie żywienia niemowląt i małych dzieci dla Europy. 

WHO i UNICEF promują edukację na temat karmienia piersią jako element strategii poprawy zdrowia dzieci i matek. W dokumencie GLOBALNA STRATEGIA ŻYWIENIA NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI (2003) [1] wskazują, że władze oświatowe pomagają kształtować postawy dzieci i młodzieży w zakresie żywienia niemowląt i małych dzieci - dokładne informacje powinny być przekazywane w szkołach i poprzez inne kanały edukacyjne, aby zwiększać świadomość oraz promować pozytywne postrzeganie tych praktyk.

[WHO, UNICEF, Global Strategy for Infant and Young Child Feeding, Geneva 2003, https://www.who.int/publications/i/item/9241562218] 

Rekomendacje w tym zakresie znaleźć można także w dokumentach przygotowanych na zlecenie Komisji Europejskiej przez europejskich naukowców, ekspertów w dziedzinie karmienia piersią i ekspertów zdrowia publicznego. 

W dokumencie PROJEKT UE DOTYCZĄCY PROMOWANIA KARMIENIA PIERSIĄ W EUROPIE (OCHRONA, PROMOCJA I WSPARCIE KARMIENIA PIERSIĄ W EUROPIE: PLAN DZIAŁANIA, 2004, zaktualizowany w 2008 r.) [2]  wśród czynników mających wpływ na karmienie piersią wymieniono m.in. poziom świadomości i wiedzy społeczeństwa oraz sposób przedstawiania karmienia niemowląt i macierzyństwa w mediach. 

Podkreślono, że odpowiednia komunikacja na rzecz zmiany zachowań i zmian społecznych ma kluczowe znaczenie dla przywrócenia kultury karmienia piersią w państwach, w których sztuczne karmienie było uważane za normę przez kilka lat lub pokoleń. W ramach działań na rzecz takiej komunikacji dla społeczności m.in. zalecono opracowanie (przez organizacje pozarządowe i in. relewantne podmioty) bezpłatnych pakietów edukacyjnych do wykorzystania w szkołach, na wszystkich poziomach edukacji. Zalecono także wykorzystanie międzynarodowych, krajowych i lokalnych tygodni karmienia piersią jako okazji do stymulowania debaty publicznej w różnych środowiskach i mediach oraz do rozpowszechniania ważnych informacji.

W dokumencie zwrócono również uwagę na kampanie promocyjne na poziomie społecznym i jako część programów edukacji zdrowotnej w szkołach - jako element działań na rzecz ochrony, promocji i wsparcia karmienia piersią w danym państwie. 

[EU Project on Promotion of Breastfeeding in Europe. Protection, promotion and support of breastfeeding in Europe: a blueprint for action (revised). European Commission, Directorate Public Health and Risk Assessment, Luxembourg 2008, https://www.aeped.es/sites/default/files/6-newblueprintprinter.pdf]

W dokumencie ŻYWIENIE  NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI: STANDARDOWE ZALECENIA DLA UNII EUROPEJSKIEJ [3], opracowanym w latach 2005 – 2006 w ramach Europejskiej Sieci ds. Żywienia Publicznego: Networking, Monitorowanie, Interwencje i Szkolenia (European Network for Public Health Nutrition: Networking, Monitoring, Intervention and Training – EUNUTNET) m.in. zwrócono uwagę, że rodzice zazwyczaj podejmują decyzje dotyczące sposobu karmienia niemowląt i małych dzieci tuż przed lub we wczesnym okresie ciąży. Jednak wybór metody karmienia może być również kształtowany przez postawy ugruntowane na długo przed planowaniem ciąży. Dlatego ważne jest, aby przedstawiać karmienie piersią ogółowi społeczeństwa jako naturalny sposób żywienia niemowląt i małych dzieci oraz tworzyć środowisko, w którym karmienie piersią staje się normalnym, łatwym i preferowanym wyborem dla zdecydowanej większości rodziców. Ważne jest, aby także chłopcy i mężczyźni otrzymywali informacje dotyczące żywienia niemowląt i małych dzieci, ponieważ jako przyszli ojcowie będą odgrywać istotną rolę wspierającą w podejmowaniu decyzji o karmieniu piersią i w jego powodzeniu. Można to osiągnąć m.in. poprzez włączenie informacji na temat karmienia piersią oraz żywienia niemowląt i małych dzieci do programów nauczania i podręczników – począwszy od przedszkola.

[EUNUTNET, Infant and young child feeding: standard recommendations for the European Union, 2005-2006, https://cnol.kobiety.med.pl/wp-content/uploads/2019/11/EUNUTNET_Infant_and_young_child_feeding.pdf]

Jeszcze raz zachęcamy do przeprowadzenia lekcji o karmieniu piersią, zwłaszcza w czasie Polskiego Tygodnia Promocji Karmienia Piersią. Razem promujmy karmienie piersią!

Opracowanie: dr n.prawn. Anna Koronkiewicz-Wiórek, Prezes Zarządu Stowarzyszenia Ochrony, Promocji i Wsparcia Karmienia Piersią, autorka strony informacyjno-edukacyjnej Prawo i Laktacja, www.prawoilaktacja.pl

ŹRÓDŁA:

[1] WHO, UNICEF, Global Strategy for Infant and Young Child Feeding, Geneva 2003, https://www.who.int/publications/i/item/9241562218

[2] EU Project on Promotion of Breastfeeding in Europe. Protection, promotion and support of breastfeeding in Europe: a blueprint for action (revised). European Commission, Directorate Public Health and Risk Assessment, Luxembourg 2008, https://www.aeped.es/sites/default/files/6-newblueprintprinter.pdf

[3] EUNUTNET, Infant and young child feeding: standard recommendations for the European Union, 2005-2006, https://cnol.kobiety.med.pl/wp-content/uploads/2019/11/EUNUTNET_Infant_and_young_child_feeding.pdf